Αριστείδης Γ. Κανατούρης
24 Φεβρουαρίου 2022
Η Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων του Παρισιού (Ecole des Mines de Paris), που ιδρύθηκε το 1783, είναι ένα από τα ιστορικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Γαλλίας, φημισμένη για τις υψηλού επιπέδου σπουδές που παρέχει και για την συμβολή της στην ανάπτυξη της μεταλλευτικής βιομηχανίας. Γάλλοι μηχανικοί απόφοιτοι της Σχολής εργάσθηκαν σε διάφορες θέσεις ευθύνης στη Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου. Αλλά και πολλοί Έλληνες απεφοίτησαν απ’ αυτή τη Σχολή και επέστρεψαν στην Ελλάδα, όπου διακρίθηκαν στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία[1]. Ανάμεσα σ’ αυτούς, επιφανείς Έλληνες απόφοιτοι της ίδιας Σχολής εργάσθηκαν στο Λαύριο στα χρόνια ακμής της μεταλλευτικής δραστηριότητας, όπως ο Φωκίων Νέγρης (1846-1928) γενικός διευθυντής της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου (1875-1886, 1894-1898), δήμαρχος Λαυρεωτικής (1895-1898), βουλευτής, υπουργός και πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών (1927-1928) και ο Ιωάννης Αργυρόπουλος (1851/3-1939), αρχιμηχανικός στην Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου (1877-1882) και μετέπειτα καθηγητής του ΕΜΠ (1889-1923).
Η Σχολή, με κεντρικές εγκαταστάσεις στο Παρίσι και περιφερειακές στην πόλη Fontainebleau και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας (Évry, Sophia Antipolis, Palaiseau)[2], διαθέτει μια πλούσια Βιβλιοθήκη και ένα σπουδαίο ορυκτολογικό μουσείο[3], το οποίο συγκροτήθηκε – μεταξύ των άλλων – και από δωρεές μηχανικών-αποφοίτων της Σχολής, και από το οποίο φυσικά δεν λείπουν ωραιότατα δείγματα ορυκτών του Λαυρίου.
Στο πλαίσιο της συμμετοχής της Σχολής στις ευρωπαϊκές ημέρες πολιτιστικής κληρονομιάς του 2018, το Λαύριο ήταν στο επίκεντρο με μια ειδική έκθεση αφιερωμένη στα ιστορικά μεταλλεία του. Η έκθεση αυτή, που είχε τίτλο «Héphaistos au Laurion – Voyages, exploration et mines en Grèce de l’antiquité au XIXe siècle» (Ο Ήφαιστος στο Λαύριο – Ταξίδια, εξερευνήσεις και μεταλλεία στην Ελλάδα από την αρχαιότητα έως τον 19ο αιώνα)[4] και διάρκεια από 15 Σεπτεμβρίου έως 31 Οκτωβρίου 2018, διοργανώθηκε από την Βιβλιοθήκη της Σχολής στο παράρτημά της στην πόλη Fontainebleau. Μεταξύ των εκθεμάτων, που προέρχονται από την πλούσια συλλογή της Βιβλιοθήκης, υπήρχε μια επιλογή παλαιών τεκμηρίων (κείμενα και βιβλία) σχετικών με τα μεταλλεία του Λαυρίου, όπως τα ακόλουθα:
- Edouard Ardaillon, Les mines du Laurion dans l’Antiquité, Paris, 1897.
- André Cordella, Le Laurium, Marseille, 1869.
- Edmond About, Charles Ledoux, L’affaire du Laurion, Paris, 1872.
Ο τίτλος της έκθεσης μάς ξαφνιάζει ευχάριστα: ο Ήφαιστος, θεός της μεταλλουργίας κατά την Ελληνική Μυθολογία, βρίσκεται στο Λαύριο, τον τόπο με την αρχαιότερη μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Το συνοδευτικό υλικό της έκθεσης είναι παραστατικό και καλλιτεχνικό. Η αφίσα έχει φόντο την ιστορική απεικόνιση του Λαυρίου από λιθογραφία στο βιβλίο του Ανδρέα Κορδέλλα «Το Λαύριον» (στα γαλλικά) του 1869, ενώ το πανό διακοσμημένο με χαρακτηριστική εικονογράφηση περιέχει κατατοπιστικές πληροφορίες για το Λαύριο και τα μεταλλεία του στην αρχαιότητα και στη νεότερη εποχή. Δεν απουσιάζουν η «λαυρεωτική γλαύκα», το ασημένιο τετράδραχμο της αθηναϊκής πολιτείας, και η αναφορά στο πολύκροτο «Λαυρεωτικό ζήτημα» που είχε συγκλονίσει την Ελλάδα και την είχε φέρει στα πρόθυρα της σύγκρουσης με την Ιταλία και τη Γαλλία, τις δύο χώρες που είχαν σημαντικά συμφέροντα στα μεταλλεία του Λαυρίου. Τέλος, αναφορά γίνεται και στις δύο μεταλλευτικές-μεταλλουργικές βιομηχανίες του, την Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου (Ελληνική Εταιρεία) και την Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου.
Η αφίσα της Έκθεσης © MINES-ParisTech
Το πανό της Έκθεσης ©MINES-ParisTech
[1] Leda Papastefanaki, “Mining engineers, industrial modernization and politics in Greece, 1870-1940”, The Historical Review/La Revue Historique 13 (2016), σελ. 71-115.
[2] Περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο της Σχολής https://www.minesparis.psl.eu/
[3] Ορυκτολογικό Μουσείο της Σχολής https://www.musee.minesparis.psl.eu/Accueil/
[4] https://www.bib.minesparis.psl.eu/agenda/les-journees-europeennes-du-patrimoine/
Leave a Reply